Post wedi’i ddarparu gan William Kay
This blog post is also available in English
Dyfeisiau llusgo a biogofnodi
Morlo harbwr gyda dyfais fiogofnodi wedi’i hatodi iddo. ©Dr Abbo van Neer
Michael Phelps yw un o’r athletwyr Olympaidd mwyaf clodfawr erioed, ynghyd â’r nofiwr cyflymaf yn y byd. Ac eto, gallai nofio’n gyflymach. Gan wisgo siwt arbennig LZR Racer Speedo, gallai Michael Phelps leihau’i lusgiad hydrodynamig, neu’i wrthiant dŵr, 40% neu fwy. O ganlyniad gallai ei gyflymdra nofio gynyddu dros 4%! Mewn cystadleuaeth, dyna’r gwahaniaeth rhwng gwobrau arian ac aur. Ond, petai Phelps yn anghofio tynnu’i “hosanau llusgo” – sef hosanau rhwystrus a ddyluniwyd i gynyddu gwrthiant dŵr er mwyn cynyddu cryfder y nofiwr – caiff ei gyflymder ei leihau’n sylweddol. Byddai’n ffodus i ennill gwobr efydd!
Mae nofwyr proffesiynol yn gyfarwydd â defnyddio technolegau i wella eu perfformiad drwy leihau eu llusgiad ond ni all hynny gymharu â’r addasiadau a wnaed gan anifeiliaid gwyllt. Mae creaduriaid yn y môr wedi esblygu addasiadau anghredadwy i leihau llusgiad, megis lliflinio eithafol mewn mamaliaid ac adar y môr. Mae hyn yn eu galluogi i symud dan y dŵr mor gyflym ac effeithlon â phosib. Mae morloi, er enghraifft, yn eithaf afrosgo ar y tir ond maent yn osgeiddig ac yn gyflym o dan y dŵr. Mae siâp eu cyrff wedi’i ddylunio er mwyn iddynt symud yn gyflymaf pan fyddant yn nofio.
Pan fyddwn yn astudio mamaliaid y môr, rydym yn aml yn defnyddio dyfeisiau olrhain y gellir eu hatodi gan ddefnyddio harneisiau, glud neu sugnolion. Mae’r “dyfeisiau biogofnodi” hyn, a elwir hefyd yn dagiau, yn debyg i Fitbits. Mae atodi’r rhain i anifeiliaid yn ein galluogi i gofnodi symudiadau ac ymddygiad yr anifail, ynghyd â phethau eraill. Mae’r wybodaeth hon yn hanfodol o ran deall eu hecoleg a gwella’r ffordd y rheolir eu cadwraeth. Continue reading →
气候变化正在严重威胁全球生态系统服务功能和生物多样性。我们迫切需要更好的理解不同物种和生态系统对气候变化的响应。气候变化相关的生态实验和观测研究已有上千个。 这为跨系统和区域的综合分析提供了可能。但是实践表面有意义的综合分析并没有想象中那么简单容易。
其次，科学家们通常使用各自不同的实验流程。这导致在观测和量化同一变量时会用到多种不同方法。 不同的实验流程会使得在测量和报告同一变量时产生细微差别，从而导致数据不具有可比性。测量和流程的一致性是一些大型合作性实验项目（例如ITEX, Herbivory和NutNet等）能够产生重大影响力的原因之一。在这些大型合作实验项目中，实验的设计和测量都遵循严格的流程，并在大范围的区域或者全球推广应用。但是如果我们的实验不在这些大型合作项目中，我们应该如何做呢？理论上，答案很简单：如果在整个研究领域，我们都使用标准化的方法和流程，那么我们的研究数据将能够被重复利用并和其他研究进行比较。但是实际情况与之有很大差距，主要的问题在于：我们究竟如何才能将标准化方法和流程推广到整个研究领域中？ Continue reading 
